bugün
yenile
    1. 3
      +
      -entiri.verilen_downvote
      amerikan iç savaşı; amerika birleşik devletleri ile eyalet birliğinden çıkarak, bağımsız olmak isteyen 11 güney eyaleti arasındaki yaşanmış tarihi çatışmadır. 11 güney eyaleti 1860 yılında abraham lincoln'ün başkan seçilmesiyle jefferson davis komutasında ayaklanarak bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. amerikan savaşının ilk yıllarında taraflar birbirlerine üstünlük sağlayamamıştır. fakat 1863 yılının temmuz ayında yapılan “gettysburg muharebesi” bir dönüm noktası olmuştur. güneyden 72 bin ve kuzeyden 82 bin askerin karşı karşıya geldiği bu muharebede iki taraf da ağır kayıplar vermiş; fakat savaş kuzey birliklerinin bariz üstünlüğüyle sonuçlanmıştır. kuzey birliklerinin üstünlüğüyle birlikte güneydeki tüm köleler serbest kalmış, bir vakit sonra oy kullanma hakkına sahip olmuşlardır. güney eyaletlerdeki tarım arazilerinde kölelere dayalı yapılan üretim kaldırılmıştır.
    2. 1
      +
      -entiri.verilen_downvote
      1861 - 1865 yılları arasında amerika konfedere devletleri olarak bilinen 11 güney eyaletiyle, birleşik devletler federal hükümeti (kuzey) arasında çıkan savaş. bu 11 eyalet, birlik'ten ayrılma kararı alırlar. bu olay kuzey cephesi tarafından anında resmi olarak; "ayrılık savaşı" diye adlandırılır. amerika tarihinin en önemli olaylarından biri olan bu savaşta taraftarın amacı; kuzey kesim eski birliğin yeniden kurulmasını istiyor. güney kesim ise kendi bağımsızlıklarını istiyor. ancak savaşın esas sebebi; güney ve kuzey arasındaki toplumsal/ekonomik/sosyal farklılaşmadır. güney tarafında yapılan plantasyon'larda tarım sistemi ve buna bağlı olan tarım ekonomisi tamamen köle emeğine dayanıyordu. bu durum sanayisi güneye göre kat ve kat daha iyi olan ve köle ticareti asla yapmayan kuzey için giderek bir problem haline geldi. kuzey cephesi, güney cephesine oranla askeri alanda daha güçlü, üretim alanında daha verimli, ulaşım alanında daha imkanlı. sayamadığım diğer etkenlerde de genel olarak kuzey cephesinin üstünlüğü mevcut. güney cephesindeyse yetersiz bir demiryolu ağı, birkaç liman ve cılız bir sanayi vardı. ama güney cephesi dünyanın en büyük pamuk dışsatımcısıydı. bu ve benzer unsurlar sayesinde de diğer ülkelerden mali ve diplomatik olarak destek gördü. savaşın sonunda kuzey, savaştan daha güçlenmiş bir şekilde çıktı. kölelik sistemi ve güney'in bu sisteme dayalı tarım toplumu yıkıldı. federal hükümetin, eyaletler üzerindeki üstünlüğü sağlamlaştı. ama hükümet ile eyaletler arasındaki güç dengesi bir sorun olmaya devam etti. hala da devam ediyor. iç savaş hakkında bazı askeri tarih yazarları, amerikan iç savaşı'nı ilk modern ya da topyekun savaş olarak değerlendirirler. savaşa 4 milyondan fazla kişi katılmış ve bunların 600.000'den fazlası ölmüştür. ayrıca bu savaşta yeni silahlar ve askeri taktikler de ortaya çıkmıştır.